Thơ: THĂM QUÊ - Tý Cô Nương

Bút Ký: BÔNG VẠN THỌ (1) - Nguyễn thị Thêm

Mỗi khi tết đến, săm soi mấy chậu hoa hay đi viếng chợ hoa tôi lại chùng người xuống, một chút bâng khuâng.Tôi thấy mình như đi tìm một cái gì thật đẹp mà tìm hoài không có. Hoa thì nhiều, sang cả, xinh đẹp và đa dạng. Nhưng sao tôi vẫn cảm thấy thiếu. Phải rồi. Tôi cảm thấy thiếu hồn quê. Cái hồn quê thanh đạm, đơn sơ trong những ngày tết. Tôi thèm thưởng thức cái mùi hăng hắc, nồng nồng của một loài hoa dân dã: BÔNG VẠN THỌ Chỉ cái tên thôi đã thấy nó đẹp và có ý nghĩa. Vạn thọ là sống lâu . Không một lời chúc nào tốt đẹp hơn cho những người già bằng câu chúc này. Muốn sống lâu thì phải có sức khỏe. Vậy thì câu chúc : "Kính chúc các cụ một năm mới thật nhiều sức khỏe và sống lâu với con cháu" gói gọn trong nụ hoa vạn thọ. Như vậy hoa vạn thọ đúng là một loài hoa dành cho ngày tết. Thế mà bên này, ngày tết lại không tìm được một chậu hoa vạn thọ nào ra hồn. Ta thử vào trang nhà Google để tìm hiểu về loài hoa này. Chi Cúc vạn thọ (danh pháp khoa học: Tagetes) là một chi của khoảng 60 loài cây thân thảo một năm và lâu năm trong họ Cúc(Asteraceae). Chúng có nguồn gốc tại khu vực kéo dài từ tây nam HoaKỳ qua Mexico và về phía nam tới khắp Nam Mỹ.Chúng được biết đến với tên gọi chung là cúc vạn thọ (không nhầm với chi Cosmos), hay cúc vạn thọ Mexico (cempasúchil), cúc vạn thọ châu Phi (thường được dùng để chỉ các giống và cây lai ghép của T. erecta, mặc dù loài này không phải là cây bản địa của châu Phi), hay cúc vạn thọ Pháp (thường được dùng để chỉ các giống và cây lai ghép của T. patula, phần nhiều trong số đó được

phát triển tại Pháp mặc dù loài nàykhông phải là cây bản địa của quốc gia này). Có ít nhất một loài là cỏ dại đã hợp thủy thổ của châu Phi, Hawaii và Australia. Tại Việt Nam, cúc vạn thọ đượctrồng chủ yếu là các giống của T.patula. Các loài khác nhau có kích thước cao từ 0,05-2,2 m. Chúng có các lá lông chim màu xanh lục với hoa từ trắng, vàng kim, da cam, vàng tới gần như đỏ, đường kính khoảng 0,1 tới 4–6 cm, nói chung với cả các chiếc hoa tia và đĩa chiếc hoa. Tán lá của cúc vạn thọ có mùi thơm như xạ và hăng, mặc dù các giống, thứ sau này đã được tạo ra là không có mùi. Người ta cho rằng làm như thế để ngăn cản một số côn trùng (mặc dù người ta đã ghi nhận thấy chúng vẫn bị một số ấu trùng của các loài cánh vẩy phá hại, như Melanchra persicariae) cùng các loài giun tròn phá hại. Tagetes vì thế thường được sử dụng trong vai trò của cây đồng hành. T. minuta, có nguồn gốc Nam Mỹ, đã được sử dụng làm một trong những nguồn tinh dầu, gọi là dầu cúc vạn thọ, trong công nghiệp sản xuất nước hoa cũng như làm chất tạo hương vị cho công nghiệp chế biến lương thực-thực phẩm và thuốc lá tại Nam Phi, nơi mà loài này cũng là hữu ích trong việc cải tạo đất bỏ hoang. Một vài loài lâu năm có sức kháng cự chống lại hươu, nai, thỏ, lợn cỏ pêcari và động vật gặm nhấm. Vạn thọ có thời gian giữ bông nở kéo dài khá lâu, ngay cả khi thân và lá đã tàn, nên người Việt từ xưa đã chọn loại cây này để dâng cúng. Google đã nói về vạn thọ như vậy. Còn tôi hoa vạn thọ gắn liền với cả tuổi thơ, một khoảng thời gian gần nửa đời người. Loài hoa mộc mạc, đơn sơ dễ

trồng và thân thiết đó đã đi vào đời sống củatôi. Tôi là con nhà nghèo cho nên không biết gì đến hoa lan, hoa thủy tiên, hoa cẩm chướng, mẫu đơn hay các loài hoa vương giả khác.Tôi thân thiết với các loại hoa nhà quê đơn sơ như hoa lài, hoa bông bụp, hoa cúc, hoa vạn thọ, hoa giấy, hoa mười giờ, hoa sứ, hoa mai, hoa thiên lý, hoa cà phê, hoa bưởi, hoa ngâu... nghĩa là mấy loại hoa bình dân mà người sang trọng, giàu có không ưa thích mấy. Hoa vạn thọ là một loại hoa nhà nghèo mà nhà vườn trồng bán tết hay vào những ngày rằm. Khi bán họ nhổ luôn cả gốc từng cây một, bó lại một bó có cả ít đất, giá cả lại vừa với túi tiền. Đem về ta cứ lấy một cái chậu tùy thích rồi bỏ cả cụm vào, thêm chút đất, tưới ẩm và thế là có hoa chưng ba ngày tết.Thường trước nhà hay chưng vài chậu vạn thọ với rất nhiều bông vàng tươi thắm. Còn thì cắt ra chưng một bình trên bàn thờ gia tiên. Buổi tối, mùi hăng hắc của hoa tỏa ra trong nhà ra mùi tết lắm. Nhà nào sang cả thì trên bàn thờ gia tiên có thêm vài nhánh lay ơn. Không thì Hoa Mai và hoa vạn thọ cũng làm căn nhà thêm rực rỡ. Các bạn biết không. Cứ mỗi mùa Tết đến tôi làm thèm được mua một chậu hoa vạnthọ đại đóa thật đẹp để chưng trên bàn thờ gia tiên vì tôi rất nhớ má tôi.Không hiểu sao cứ nhớ tới má tôi là tôi lại rưng rưng. Nhất là ngày tết lại càng thấy nhớ má và nghĩ đến hoa vạn thọ. Hình ảnh má tôi gắn liền với loại hoa này. nghèo nàn nhưng ý nghĩa và đem lại một chút gì dân giã dễ thương. (Còn tiếp)

Bút Ký: BÔNG VẠN THỌ (2) - Nguyễn thị Thêm

Má tôi trồng một liếp hoa vạn thọ sau đám cây nha đam và đám rau thơm . Má chăm chút như chăm chút con. Khi những ngày hoa mới bén, ốc và các loại côn trùng khác rất thích cắn ngang cây. Má tiếc lắm lại ương, lại trồng. Sáng sớm là ra xem cây như thế nào để tìm bắt ốc , săm soi. Khi hoa đã bén và trổ bông má tôi vui lắm. Bà cắt chưng lên bàn thiên, bàn Phật , và bàn thờ gia tiên.      Bà tâm niệm Phật Trời ở xung quanh ta. Khi nào mình làm điều gì sai ơn trên đều thấy. Bà thường nó một câu mà tôi không thể nào quên " Mình hãy làm điều tốt đi con, mặc ai làm điều gì sai. Có hai bên vai vác làm chứng hết"      "Hai bên vai vác " Hồi nhỏ tôi không hiểu sao hai cái vai mà làm chứng cho mình được. Bây giờ tôi đã hiểu. Hai vai tượng trưng cho Trời Phật, cho những đấng thiêng liêng, cho cái đạo làm người. Con người phải đứng thẳng, hai vai thẳng để không thẹn với lương tâm, và xứng đáng làm người.      Má tôi như cây bông thọ đơn sơ quê mùa mà nhiều tình, nhiều ý. Má không thể thiếu trong đời sống gia đình tôi như bông vạn thọ không thể thiếu trong những ngày thiêng liêng nhất.      Má không nghĩ mình lớn lao hay tốt đẹp. Má chỉ là má, một phụ nữ VN quê mùa hết lòng tận tụy lo cho mẹ chồng miếng cơm ngon, manh áo lành, một bàn tay săn sóc ân cần. Má là một người vợ đảm đang phục vụ cho chồng với cả tấm lòng yêu thương và nhẩn nhịn.     Nhiều lúc tôi nghĩ về má và vô cùng cảm phục. Làm sao trái tim

và tấm lòng má có thể mở ra bao dung như vậy. Một người đàn bà hết lòng yêuthương chồng mà có thể bằng lòng để chồng chia sớt tình cảm cho những người đàn bà khác . Vậy mà má tôi đã làm được và vẫn lo lắng cho chồng tới ngày nhắm mắt.      Bà quan niệm " Đẻ con ra là phải có trách nhiệm nuôi nấng, dạy dỗ thành người"  Trong thời buổi giặc giã chiến tranh, anh em tôi ra đời đa phần không có ba bên cạnh. Má kể khi sanh anh tôi là lúc chạy giặc. Má một mình trong căn chòi nhỏ. Bà chuyển dạ dữ dội, nhưng vẫn ráng kìm cơn đau nấu sẳn một nồi nước ấm. Bà chuẩn bị mọi thứ khi người cậu tôi đi mời bà mụ vườn.      Thế rồi trong một cơn đau xé thịt, bà đã sinh ra anh tôi. Tự bà cắt rốn, lau cho con , mặc áo và đặt nằm. Xong bà nằm chờ cô mụ vườn đến giúp lấy nhau.      Người ta hay ca tụng con gái miền Trung ngọt ngào lễ phép dịu dàng. con gái miền Bắc khôn ngoan đảm đang .Nhưng lại chê con gái miền Nam hời hợt, ăn to nói lớn, không chung thủy.      Những lời nhận xét trên không công bằng cho con gái miền Nam. Bởi lẽ những cô gái miền Nam chân chất, thành thật là những người vợ thật tốt chịu đựng và chiều chồng. Những bà má hết lòng vì con. Săn sóc và yêu thương con tự nhiên như lúa ngoài đồng, như chim trên trời như những bông vạn thọ thơm nồng rực rỡ. Má tôi còn là một bà má của ba dòng con mà không hề câu chấp. " Đã gọi một tiếng má thì là con của mình " Đó là câu nói má tôi hay dùng để trả lời cho những bà hàng

xóm nhiều chuyện.  Cho nên má thương yêu, nuôi nấng dạy dỗ con riêngcủa chồng như con ruột . Má cười vui khi các con vui. Má buồn lo khi các con gặp hoạn nạn. Má chỉ là má. Đơn giản như vậy, bình dị như vậy, quê mùa như vậy. Cây bông Vạn thọ là một loại hoa dân giả cho tất cả mọi gia đình trong những ngày tết. Nó đẹp và có ý nghĩa từ cái tên và màu vàng rực rỡ như báo hiệu niềm vui, phồn vinh và hạnh phúc. Bước vào cửa nhà một gia đình VN ta đã gặp bông thọ rực rỡ trên bàn thiên sân trước. Hai chậu để trước lối vào và trên bàn thờ hai bình hai bên . Không có bông thọ thì không ra ngày tết. Như không có má thì căn nhà sẽ không bao giờ có được niềm vui đích thực. Người mẹ không hề nghĩ mình làm mẹ như thế nào chỉ biết hết lòng vì con. Hoa vạn thọ chắc cũng không nghĩ mình đẹp bao nhiêu , chỉ biết tới tết là mình được chung niềm vui với loài người . Người ta có thể ngồi hàng giờ để ngắm một chậu mai, chậu anh đào với hình dáng thật đẹp. Những người biết chơi hoa chờ đợi thưởng thức cái đẹp và mùi thơm của hoa Quỳnh, hoa thủy tiên nở đúng giờ. Nhưng không có ai ngồi ngắm để thưởng thức hoa vạn thọ. Hoa vạn thọ như người phụ nữ Việt Nam quê mùa chơn chất. Người đàn ông có thể khen một người nào đó đẹp hay ngắm say sưa một cô gái nhan sắc. Nhưng ít có ai thật lòng khen bà vợ của mình " Em đẹp quá! Em vất vả vì anh, vì con quá. Anh rất yêu em. Anh cám ơn em!" (Còn tiếp)

Bút Ký: BÔNG VẠN THỌ (3) - Nguyễn thị Thêm

Họ có thể chìu chuộng và galant với một người phụ nữa khác. Nhưng với vợ mình đôi khi lại có ý nghĩ những cử chỉ đó làm hạ phẩm giá và tư cách đàn ông. Mặc dù vợ mình ngày xưa cũng là một giai nhân. Phải bỏ rất nhiều tâm tư mới cưới được đem về. Tôi lại nghĩ đến chiều 30 Tết, Những chậu vạn thọ cuối ngày ế ẩm bị bỏ lăn lóc trên sân chợ làng tội nghiệp. Vạn thọ nhổ lên để bán không ai đem về trồng lại . Nó ví như thân phận những người phụ nữ VN khi đã bứng khỏi gia đình để lấy chồng thì phải một đường mà đi. Không được về nhà cha mẹ ruột dù bị uất ức bao nhiêu chăng nữa. Cuộc sống bên chồng có hạnh phúc hay không cũng phải cam chịu.  Cha mẹ gả con gái như lon nước đã tạt ra ngoài. Số phận thế nào cũng không

thay đổi. Ôi! cái câu :" con gái 12 bến nước trong nhờ đục chịu " mà cha mẹ làm kim chỉ nam để ràng buộc người phụ nữ VN quả thật tội nghiệp.     Năm nay mùa xuân lại về, tôi cũng không tìm cho mình một chậu vạn thọ vừa ý. Mùa Xuân ở xứ Mỹ không thiếu thứ chi, nhưng thiếu đi những gốc vạn thọ đại đóa rực rỡ.      Tôi đốt hương trên bàn thờ gia tiên và nhắm mắt lại hình dung những chậu hoa vạn thọ và nụ cười hiền hòa của má tôi. Năm anh em tôi xúng xính trong những bộ đồ mới đón Tết. Trên bàn thờ hương đèn rực rỡ. Mùi hăng hăng của hoa vạn thọ lan tỏa mênh mông.      Tết đã về, những ngày tết êm đềm của một thuở ngây thơ.  CHÚC MỪNG NĂM MỚI  NGUYỄN THỊ THÊM

Thơ: HOA TUYẾT - THTH

Thơ: NỖI ĐAU GÓC PHỐ - Anh Hồ

Thơ: VALENTINES - Nguyễn thị Thêm

Thơ: NHÓ MÙA XUÂN CŨ - Hoàng Dũng

Thơ: CÂY ME VEN TRƯỜNG - Anh Hồ

Thơ: NHỚ QUÊ - Nguyễn thị Thêm

Thơ: XUÂN MỚI - Mỹ-Phượng

Thơ: MỪNG TẾT BÍNH THÂN - Nguyễn thị Thêm

Bút Ký: THƯ XUÂN - THTH

Chị Hồng thân mến,     Do duyên trời định nên chị dâu em trở lại thăm nhà cũ ở Việt Nam đã gặp được chị khi chị ra ngoài mua trái cây, sắm sửa bàn thờ tiễn Ông Táo về trời. Gia đình em vô cùng sung sướng liên lạc lại với chị sau 65 năm xa cách.      Em là con thứ sáu của gia đình Bác Liên, sau chị Liễu và cũng là thằng bé lên ba ngày nào được Bác Ký chở trên chiếc xe nhà vào Bệnh Viện Chợ Rẫy cấp cứu.     Em vẫn nhớ rất rõ hình ảnh của Bác Gái nhỏ bé trong bộ bà ba lụa bên cạnh Bác trai cao lớn, hào sảng, đúng phong cách của người Nam bộ. Gia đình Chị cùng cái xóm nhỏ là một phần tuổi thơ của em, chẳng dễ gì quên.    Em nhớ mãi những buổi tối đánh đu nơi cửa sổ nhà chị để coi cọp phim Charlot hay Laurent et Hardy. Thỉnh thoảng tụi em cũng được Bác Trai mời vào nhà ngồi coi đàng hoàng. Đó là những thước phim đen trắng đầu tiên trong đời để biết thế nào là điện ảnh.(con cám ơn Hai Bác nhiều lắm) Về gia đình Chị, em chỉ nhớ Anh Phước rồi đến Chị, Chị Sương, Chị Vân, Lộc(bằng tuổi em), Thọ(bằng tuổi

Hào, em kế em) và Minh mũm mĩm mà hai Bác vẫn nói giống Bác Liên trai. Còn nhiều lắm những hình ảnh ngày xưa, những lần đá dế, tạt lon với Lộc và Thọ. Những lần khoe nhau cây cà rem thơm mùi cam hay đậu xanh. Chị còn nhớ ông bán cà rem với chiếc xe đạp và tiếng chuông leng keng không? Em vẫn nhìn thấy Bác Gái bên cạnh chiếc xe ba bánh bán thứ trái cây gì mà vỏ gai lởm chởm.(ngày ấy em chưa biết ăn sầu riêng). Em nhớ như in cái buổi sáng ông Tạ Tỵ, (vì chuyện mấy cái thùng rác) xách súng ra oai và Bác Trai với giọng sang sảng: thôi anh Tạ Tỵ ơi, hàng xóm láng giềng với nhau cả mà, anh cất súng đi. Sau này em mới rõ vì nhà mình để thùng rác lấn qua nhà ông ấy. Tuy chỉ có năm năm ngắn ngủi, nhưng những hình ảnh về cái xóm nhỏ cùng những cư dân của nó luôn luôn hiện về đầy ắp trong em mỗi khi nghĩ  đến. Nhắc lại với Chị vài kỷ niệm ngày xưa để tưởng nhớ những người thân yêu đã ra đi và để chúc những ai còn ở lại một Năm Bính Thân nhiều sức khoẻ và tràn đầy hạnh phúc. Quên nói với Chị là em đã lập gia đình với cô bạn cùng học hồi ở V.N và có một cháu trai duy nhất, 33 tuổi, hiện đã đi làm và vẫn còn độc thân. Riêng vợ em đã nghỉ hưu, còn em làm nốt năm nữa cũng gác kiếm. Thư đã dài, em dừng bút, hẹn thư sau chị nhé. Chúc chị sức khoẻ, an vui, hạnh phúc. Thân mến. Người em hàng xóm Nancy. THTH

NHỚ QUÊ XƯA - Anh Hồ

Xóm Quán quê xưa
Đồi mộ đá ong chập chùng cổ kính
Len dưới đồi tre đường mòn cát trắng, in đầy đấu chân chim cúc gà rừng cùng dàn bẩy chim của tuổi thơ thời quần xà lỏn.
Nhớ quá ỗ dây gùi, ô táo rừng và đám cò ke đầy trái chín nâu nâu mời mọc.
Từng quyến dụ lũ học trò quỉ quái trường xưa.
Trên đỉnh đồi rừng-sân banh cỏ may vùng trời tuổi ngọc-Ngang dọc vẩy vùng-những cú đá, đội đầu giữa nắng lửa trời trưa.
Nhớ nhớ thôi nhỏ Ngọc bên nhà
Má lúng đồng tiền sao dễ thương quá đổi
Nhớ đã không ít lần giận dỗi
Vì kẻ khù khờ xỏ dây hoa sầu riêng làm dây chuyền không khéo lựa-để thiếu hưong nồng cùng mật ngọt của hoa tươi...
Nhớ rõ mười mươi-thời thơ tuổi mộng.
Bên chiếc xuồng tam bảng dưới gốc chôm chôm con sông ngõ cụt.

Ráng vương níu cành chôm chôm vàng trĩu quả -hụt tay té sụp-úp chiếc xuồng con...nhỏ Ngọc bá cổ ôm quàng - rưng rưng ngấn lệ-dưới dòng sông nước lớn-hương tóc ấy suốt đời không quên được ...nhỏ Ngọc quê tôi ngày cũ.