Saturday, April 27, 2013

Bút ký: MỘT ĐÊM TÔI MƠ - NTT


 photo MOTDEMTOIMO_zpsa0e64510.jpg

Tôi trằn trọc không ngủ được. Đêm nay tôi với con nhỏ bạn thân nối khố từ thời Tiểu học mới liên lạc nói chuyện với nhau qua Web cam. Hai đứa nhìn được mặt nhau vui quá. Bao nhiêu chuyện được lôi ra kể và cười như nắc nẻ. Tôi thấy nó cũng không đến nỗi già, giọng nó vẫn còn trẻ trung, tiếng cười vẫn dòn và đôi mắt vẫn còn sáng lắm. Cụ thể là nó nói chuyện với tôi không đeo kính trong khi tôi phải dùng 4 con mắt mới nhìn thấy nó qua màn ảnh. Nhỏ Yến cười hỏi tôi:
-Ông Trai có khoẻ không mậy? Ổng thức hay ngủ.
-Ổng đang nằm trên giường nè, đang nghe tụi mình nói mà cười cười. Tôi trả lời nó.
-Ừ vậy cũng tốt, ổng biết mày đang tám với tao chứ không phải tám với giai.
Và như vậy hai đứa nói chuyện tới hơn 1 giờ sáng. Khi nhìn đồng hồ, tôi giựt mình la lên:
-Thôi! Mai tiếp đi, tao đi ngủ. Mất giấc là không ngủ được, bây giờ hơn 1 giờ rồi mày ơi!
Và thế là tôi tắt máy, sửa tư thế cho chồng, đắp mền lại cho anh và lên giường. Thế nhưng giấc ngủ không đến với tôi, Tôi trằn trọc, xoay qua trở lại. Ông chồng đã ngủ say, tiếng ngáy của anh kéo dài lên xuống từng hồi. Tiếng ngáy âm thanh kỳ cục, lên xuống, to nhỏ, khi dài, khi ngắn, khi như bị nghẹt ở đâu đó, khi thả dài gầm gừ trong cuống họng, khừ khừ, ồ ồ, è è...khó chịu. Không thể đi qua phòng khác ngủ vì phải để coi chừng khi anh ấy trở giấc giật mình. Tôi nằm yên, đếm hơi thở mình. Nam mô A Di ... hít vô sâu xuống. Đà Phật... thở ra, A Di Đà ...và tôi lặng lẽ đi vào giấc ngủ...

       Tôi thấy mình cởi xe đạp quẹo vô cái cổng nhà, con chó Ky chạy ra mừng rỡ, Ba tôi đang đứng trước hiên dáng như chờ đợi. Tôi ngừng xe sau nhà, dưới tàn cây vú sửa đang sai oằn những trái. Ba tôi đi dưới tàng cây Lê Ki Ma hướng về hai mẹ con tôi. Tôi ngừng xe, đở con bé xuống. Bé Mỹ Linh nhanh nhẩu khoanh tay:
- Thưa ông ngoại, bà ngoại, con đi học dìa.
Má tôi đang đứng hái vú sửa ngừng lại nhìn hai mẹ con tôi, cười cười:
-Ừ! Vô thay đồ đi chó con, ngoại có chừa trái cây ở gạc măng rê  cho con đó.
Tôi tháo dây cột cái xạt lai và cái phạt chồi kè bên hông xe, tháo giỏ đựng gà mên cơm, nước uống ra, lột nón xuống, nói với ba giọng bực mình.
-Ba! Hôm nay cái xe nó tuột con chó nữa, đạp xe cứ trật chó hoài, đau thấy bà luôn, Ba thay dùm con đi, để mai con đi làm.
Ba tôi lại gần, cầm ghi đông xe, miệng làu bàu:
-Xe nó cũng cũ lắm rồi, lỏng hết trơn, thay hoài, trật hoài. Chắc phải thay cả bộ quá.
Tôi vào nhà, lột cái áo lính bạc màu của chồng, giắt nón lên lên móc đã nghe bà nội lò mò lần đi tới:
-Chín hả con? Con về rồi hử?
-Dạ con nè nội. Con mới về.
       Bà nội tôi đang lần theo sợi dây đi về hướng tôi. Năm nay nội tôi đã hơn 90, bà rất khoẻ,  hàm răng nhuộm đều đặn đen tuyền rắn chắc. Bà hay mặc đồ đen, lại cột trên đầu cái khăn chéo đen xéo xéo che nửa con mắt bị hư. Nghe nói hồi ở ngoài quê Bình Định mắt bà nổi một mụt lẹo, ai đó xúi nói lấy mật con cóc chấm vào nó sẽ rụng và không mọc lại. Bà làm theo và không ngờ mụt cóc đó  càng ngày càng lớn, biến thành một cục thịt dư to tướng, đỏ lòm che  kín con mắt. Má tôi nghe tin, đi về quê rước nội tôi vào và đưa đi nhà thương  lớn ở Sài gòn để mổ. Ba má tôi giữ nội tôi ở lại và chăm sóc đã mấy chục năm  nay. Bây giờ con mắt đó bị hư, nhỏ lại không thấy đường, con mắt còn lại chỉ thấy lờ mờ không rõ. Bà nội vừa lần đi vừa nói:
-Chín qươi! Hôm nay mắt nội nó nhức quá. Con cho thuốc nội nghen con.
Dạ! chút nữa con đưa.
Tôi nói với nội như vậy và dẫn nội tôi ra ngoài sân cho mát. Tôi sai con lấy cái ghế dựa cho cố và dìu bà ngồi xuống. Bà nội tôi người già hay lẫm cẫm và tôi biến thành vị bác sĩ toàn khoa. Bất cứ bệnh nào tôi chữa cũng khỏi và chỉ một loại thuốc là xuyên tâm liên.
Tôi có đứa học trò làm việc ở trạm xá nông trường. Thỉnh thoảng đi làm về tôi hay ghé và xin một ít. Tôi giữ trong một cái hộp. Mỗi khi nội tôi khai bệnh là tôi lấy ra cho một viên. Nội nói với con cháu và mọi người tới thăm, là tôi có thuốc hay lắm, bệnh gì của nội uống vô là hết ngay. Tôi biết nội tôi già rồi, mắt không thấy, thiếu người trò chuyện, ba tôi ít nói, má tôi thì bao nhiêu công việc đâu có thì giờ để nói chuyện nhiều hơn. Bà cô đơn nên khai bệnh là một cách để có người quan tâm lo lắng và chia sẻ. Tôi lấy đưa cho nội viên thuốc và ly nước. Nội nắm tay tôi, mân mê. Bàn tay nội tôi mềm mại, thon thả sang trọng không như bàn tay khô khan, xương xẩu và nhăn nheo của mẹ con tôi. Bởi nội tôi ngày xưa  vốn dĩ là con quan, lúc còn bé đi có người võng, sống có người chăm sóc. Nội tôi lấy chồng,sau đó chồng mất, ông cố tôi cũng mất, nhà lâm vào cảnh nghèo khó, nhưng nội cũng không biết làm ruộng nương hay buôn bán. Do đó ba tôi mới theo người vào Nam để làm kiếm tiền gửi về nuôi gia đình.
Nội cầm viên thuốc tôi đưa mân mê:
-Con đem tán ra cho nội. Cứng ni không xức được. Tôi giật mình.
-Thuốc này uống nội ơi!
Nội tôi trả lời một câu thật là tôi nghiệp:
-Con không nghe người ta nói “Đau răng thì há miệng, đau mắt thì xức lỗ tai “ hay sao. Tán ra cho nội bỏ vô lỗ tai.
Tôi nghiệp nội tôi. Tôi phải giải nghĩa một hồi nội mới hiểu. Bà luôn miệng nói “ Dẩy na, dẩy na, nội cứ tưởng.” Ba tôi đang loay hoay bên chiếc xe cà tàng của tôi. Cáo áo thun ba lỗ của ông ánh dưới nắng chiều. Ba thương tôi lắm. Tôi là con gái rượu của ông. Ông muốn tôi sung sướng, hạnh phúc. Nhưng thời thế không cho phép và ông đau lòng thấy tôi còng lưng trên xe đạp mỗi ngày và phơi nắng, dầm mưa trên những đường băng cao su.  Lòng người cha ngập tràn thương cảm, nhưng không thể bảo con ở nhà được nên đành giúp tôi bằng tất cả những gì ông có thể làm. Mỗi khi xe trục trặc là ông lại lo sửa kịp thời. Cứ vài cuối tuần là ông lại đem xe ra lau chùi, vô dầu, mở, kiểm lại thắng, sên.

Má tôi đứng bên hông nhà, tay cầm cái cây hái vú sửa bằng tre thật dài có cái lồng ở trên. Mắt má nheo nheo, cái khăn rằn vắt kiểu miền nam, cái áo túi bạc màu , cái quần đen ống thấp ống cao khiến bà trông càng nghèo khó, ốm o. Tôi hỏi:
-Hôm nay người mua mão vườn có tới không má? Má tôi ngừng hái trả lời:
-Có, mấy cây sầu riêng, chôm chôm dưới vườn họ đã ra giá, còn bưởi và vú sửa thì chị Sáu mày nói để  cho nó. Nó hái bán chợ mỗi ngày để mua thức ăn cho bầy nhỏ và nhà mình.
Vậy cũng được phải hông má. Nhưng chắc chị phải mướn người trèo hái, chứ hái kiểu này chừng nào mới xong. Vú sửa tới lứa phải hái chứ để mưa xuống là hư hết đó má ơi!.
Anh Sáu tôi từ vườn dưới đi lên, tay cầm  một nhánh tre xỏ một sâu cá đủ loại lớn nhỏ. Anh cười lớn la to:
-Má, coi nè, lóp con đặt bửa nay trúng lớn, cả xâu  cá nè má.
Má tôi cười, hàm răng đã rụng nhiều, móm sọm. Má tôi thật ra rất đẹp, mũi cao, miệng nhỏ chúm chím dễ thương. Làn da má tôi mặc dù phơi nắng dầm mưa 
nhưng mịn màng, hồng hào. Má người ốm nhom, cằn cỗi nhưng ít khi bệnh vặt. Thức ăn thường xuyên là cơm, rau và một chén mắm kho là xong. Thức ăn cao sang hay thịt thà má không thích. Cũng có thể má nhịn miệng cho chồng, con rồi nói thế. Ăn mãi mắm kho má tôi đâm ghiền. Hôm nào không có mắm là bà lại thòm thèm. Đôi lúc tôi nghĩ “Số má cực, chỉ nhìn cách ăn và tướng người của má cũng biết rồi”
Có tiếng xe đạp vào cổng, con chó Ky chạy ra mừng rỡ. Bé Mỹ Linh chạy ra nhìn và reo lên:
-Má ơi! cậu 5 và cậu 8 tới.
Anh Tám tôi ở Hóa An Biên Hòa, anh Năm tôi ở Long Thành, hai ông sao hôm nay lại về. Có chuyện gì đây? Anh Tám tôi chở anh Năm tôi trờ tới, ảnh chào bà nội, ba, má tôi rồi oang oang;
-Ngày mai con nghỉ tưới một bửa nên về thăm ba má, ghé anh Năm rủ ảnh đi luôn. Con có đem về một con vịt quay nè má. Ba ,má có khỏe hông? Nè, Trai con, lại đây cậu nựng chút coi.
Con bé xà vào cậu, líu lo. Anh Năm tôi đi lại bên nội hỏi thăm, nắm tay nội xoa xoa. Tánh anh ít nói, hiền nhất nhà. Anh cái gì cũng được, chỉ tội nhậu. Anh mà uống vô thì đến khi say mèm mới thôi. Khi say, kiếm một góc nào đó nằm ngủ. Anh Tám tôi thì khác, anh đã từng dạy học ở trường tư thục Sài gon nên anh ăn nói lưu loát, biện chứng rõ ràng, ít ai cãi lý qua anh. Càng nhậu xỉn, anh càng sắc bén và nói không ai bẻ được. Ba má tôi rầu mấy ông anh tôi lắm. Ngồi vô bàn là rậm đám, đủ thứ chuyện để mổ xẻ, bàn luận.
Má tôi ngưng tay, bà chỉ cái rỗ vú sữa để     sẵn mà nói;
-Thôi, má mỏi mắt, mỏi cổ quá, thằng Tám thay đồ đi rồi trèo lên bẻ một mớ nữa mai đem dìa cho bầy nhỏ. Chín, vô bắt thêm cơm đi con. Nhà mình hôm nay chỉ có rau luộc với cá kho. Nếu không đủ thì chiên thêm mớ khô sặc cho mấy anh mày ăn.
Anh Năm tôi bây giờ lên tiếng.;
-Ừa! Chín đi bắt cơm đi, anh chạy lên kêu Ba Thái với anh Ba Tây xuống cho vui. Sẵn mua thêm vài xị đế. Anh Sáu tôi nói vói sang:
-Chín ơi! đừng chiên thêm khô, để anh làm mớ cá chiên xù dầm nước mắm, em xuống cắt trái bầu lên luộc đi. Bầu non luộc chấm với cá chiên dầm nước mắm ớt thì bắt lắm. Nhậu chết bỏ.
Má tôi lầu bầu:
-Mấy cái thằng, gặp nhau là nhậu. Hổng nhậu bộ tui bây chịu hổng nổi hay sao .
Tôi đưa nội vào nhà, dẫn tới giường rồi nói nội nằm nghỉ đi, chủ nhật con hớt tóc cho nội. Ba tôi dẫn xe đạp vào nhà, dựa trong vách rồi thu dọn đồ nghề. Ánh mắt ông lộ vẻ rất vui. Ông hỏi anh Tám tôi về mùa màng, nhà cửa và bầy cháu nội. Anh Tám tôi vừa cột sợi dây vào giỏ để hái vú sữa, vừa trả lời:
-Mùa bắp cải năm nay chắc con trúng lớn đó ba. Con tính hể mà có giá, bán được mớ tiền con mượn thêm rồi mua trả góp cái máy để tưới ba à. Mướn hoài, tiền vô túi người ta hết trơn.
Anh vừa nói xong là trèo lên thang để lên cây vú sữa, má tôi đứng ở dưới gốc để hờ. Khi anh đầy giỏ thì thòng xuống, má tôi lấy vú sữa ra bỏ vào thúng. Mùa này vú sữa rất ngon. Tôi không thích ăn cắt ra. Tôi lấy một trái chin mùi, lăn trên tay cho mềm rồi đưa miệng vào hút mạnh. Vị ngọt tươm đầy đầu lưỡi, khoan khoái, mát dịu. Ba tôi lên nhà trên, lấy thuốc ra hút rồi ngồi xuống ghế salon nhìn vẩn vơ ra ngoài. Tôi vo gạo, bắt lên bếp, thổi lửa bùng lên rồi nói với má tôi:
-Má ơi! Coi chừng dùm con nồi cơm nghen, con đi xuống vườn dưới cắt bầu, tiện thể tưới mấy nọc tiêu luôn.
 Có tiếng má tôi ừ ở ngoài sân. Tôi cầm con dao đi, bé Linh chạy theo mẹ, con Ky phóng đi trước. Bỗng mặt đất lắc lư, cả người tôi rung mạnh, tôi la lên:
-Ba má ơi! động đất, Mỹ Linh lại đây với mẹ….
Tôi choàng tỉnh, cái giường rung lên bần bật, chồng tôi hai tay giơ lên giựt liên hồi. Tôi choàng người  qua, nắm hai tay anh thật chặc, từ từ xoa bóp và nhẹ nhàng đưa vào trong mền, đắp lại cẩn thận. Anh mở mắt nhìn tôi hoảng hốt rồi đôi mắt dịu lại, ngoan ngoản ngủ tiếp.
Tôi trở về lại chỗ nằm kéo mền đắp và nhìn đồng hồ. Hơn 5 giờ sáng, tôi đã ngủ được gần 3 tiếng đồng hồ. Giấc mơ kéo tôi về cuộc sống bình thường trước khi tôi qua Mỹ. Giấc mơ dịu dàng bình dị của một mái gia đình ấm cúng còn đầy đủ mọi người. Giấc mơ thật đẹp, thật bình an. Tôi nằm im hai hàng nước mắt lăn dài trên gối. Mọi người thân yêu đã bỏ tôi hết. Đã rời xa tôi không bao giờ gặp lại. Tôi đã trở về thời gian của  30 năm về trước. Con bé Mỹ Linh giờ đã có chồng và có hai con. Còn tôi đã là một bà già, tóc đã điểm sương.
        Nội tôi đã mất năm bà 95 tuổi. Tôi đã đích tay tắm rửa, thay đồ sạch sẽ trước khi ba tôi rước tăng đoàn về. Bà nội tôi hắt hơi thở cuối cùng khi lời kinh vừa dứt. Đôi mắt bà yên bình. Khi vị thầy đưa tay lên mũi bà thì bà đã ra đi. Hôm ấy chồng tôi từ trại cải tạo được tha về được hơn tuần lễ, anh về làng quê với mẹ chồng tôi trước khi vào Nam. Ngày anh về tới nhà là đã qua ngày mở cửa mã bà nội tôi.
Má tôi chết sau khi bà nội tôi mất vài năm. Tôi cũng đã tắm rửa, thay đồ cho bà sạch sẽ khi mọi người đang chuẩn bị mọi thứ. Tôi ngồi theo dõi hơi thở của má tôi từ từ yếu dần và dứt hẳn. Tôi nhìn má tôi yên bình ra đi. Tôi có cảm tưởng má tôi đã dứt được tất cả nợ nần, oan khiên trên cõi đời này. Sau khi má tôi mất, tôi đã làm đơn xin xuất ngoại .
        Ba tôi chết khi tôi đã ở bên này. Ông ra đi bình an khi đã 85 tuổi, giữa tiếng cầu kinh và tụng niệm liên tục của chư tăng. Trước khi ông mất độ vài tháng, Tôi và thằng em Út đã về thăm và săn sóc bên ông trong những lúc cuối đời. Nụ cười và vòng tay ôm yếu ớt của ông làm tôi không ngăn được nước mắt. Tôi biết đó là lần gặp mặt cuối cùng. Người cha từ ái của chúng tôi đã bỏ rũ sạch nợ hồng trần trong chốn am thiền. Chắc khi ra đi ông chẳng còn gì luyến tiếc khi đã nếm đủ mùi đời và vị đạo. Chúng tôi ở bên này làm lễ phát tang đồng thời với bên VN qua đường line phone speaker đặt ở chánh điện chùa.
      Ba người anh tôi cũng lần lượt ra đi yên bình như cha mẹ. Những lần ra đi bất ngờ và thanh thoát. Giấc mơ làm tôi choáng váng, thương nhớ, ngậm ngùi. Ai cũng một lần qua ngõ tử sinh, ai cũng sinh ra, lớn lên rồi ra đi mãi mãi. Tôi nằm suy nghĩ vẫn vơ.
Mình từ đâu tới, sinh vào gia đình này, có tên tuổi, năm sinh, có một thân thể và một tâm hồn. Cuộc sống đôi lúc mơ hồ không biết mình lớn lên thế nào, chồng mình là ai, con mình mấy đứa. Mình sẽ ra sao? Bây giờ, những câu hỏi về cuộc đời đã được trả lời. Tôi đã  gần đi hết đoạn đường đời, lại lẫm cẫm suy nghĩ đặt câu hỏi cho bài toán cuối cùng... Rồi mai kia mình sẽ chết ra sao? chết kiểu nào? chết năm bao nhiêu tuổi. Mình sẽ đối diện những gì? Tấm thân tứ đại này sẽ rứt bỏ ra sao? Có đau đớn oằn oại lắm không?
     Một giấc mơ làm tôi không ngủ lại được, tôi lại thức và suy nghĩ viễn vông. Cái gì đến sẽ đến, ai cũng có một lần đến bên bờ sinh tử. Hãy sống cho vui mỗi ngày vì mỗi ngày là một cái gì mới mẽ, một niềm vui. Niềm vui đó nếu biết gìn giữ sẽ theo ta đến phút cuối cùng. Tôi tin như vậy và yêu thương gửi đến mọi người một nụ cười an lạc.
       Hãy nhìn phía trước và đi tới. Hãy nhìn mọi người bằng con tim chân thành và trao gửi. Hãy thả lỏng những lo toan vướng mắc của mình để thoải mái bước tới. Hãy cho mọi người và cho mình một không gian ngập tràn hạnh phúc. Tôi mơ màng thấy nụ cười từ ái của cha mẹ và tôi lại rơi vào giấc ngủ.

Nguyễn thị Thêm
19/03/2013


Thơ: GIỌT LỆ THÁNG TƯ - Anh Hồ

 photo GIOTLETHANGTU_zpsb74769b2.jpg

Thơ: BÀI THƠ THÁNG TƯ - Song Phú

 photo BAOTHOTHANGTU_zps5505a623.jpg

Thơ: HÃY XEM LÀ KỶ NIỆM - Tưởng Dung

 photo HAYXEMLAKYNIEM_zps93778d41.jpg

Thơ: TUỔI PHƯỢNG - Bé Phượng Vỹ

 photo TUOIPHUONG_zps58d65bb3.jpg

Saturday, April 20, 2013

Bút Ký: NHỚ MÁ - Nguyễn Thị Thêm

 photo NHOMA_zpsb7464082.jpg
   

Cuối tuần này là ngày giỗ má, con nhìn lên bàn thờ thấy má nhìn con như cười cười, như muốn nói một điều gì đó.

Hôm nay mấy đứa nhỏ tới nhà, khi bầy cháu chạy ra ngoài vườn sau đùa giỡn, mấy mẹ con con mới nói về ngày giỗ má. Má biết Nhi nói với con như thế nào không? Nó nói như vầy:

         -Bà ngoại mình thì dễ ẹc. Cúng ngoại một dĩa rau luộc, một chén chao hay nước tương ngoại cũng cười.

          -Bởi ngoại không có ăn món gì ngon. Bây giờ mình nấu nhiều món ngon cho ngoại thưởng thức chớ chị Hai. Thu Em trả lời chị như vậy.

Không biết má có về để dùng những món ăn chúng con dâng cúng hay đã đầu thai về một nơi êm ấm sang trọng nào rồi. Nhưng nghe mấy đứa cháu nói về ngoại mà con thương má vô cùng. Má lúc nào cũng hy sinh. Cuộc đời má gắn liền với lam lũ. Con nhìn vào đôi mắt má, đôi mắt chịu đựng và tha thứ. Má  giản dị và thương yêu cho đến làm thế nào cũng được. Một chén nước tương, một dĩa rau luộc, một vài miếng tàu hủ kho trong ngày ăn chay hay một dĩa rau với chén mắm kho ngày thường cũng  là xong một bữa. Cái áo bạc màu mưa nắng hay cái áo bà ba sang trọng, cái quần đen vải ú hay vải mỹ á đối với má nó cũng như nhau. Má thà mặc cái quần sờn lai để tặng bộ đồ mới cho người khác. Với má, họ cần bộ đồ đẹp hơn đi ăn cưới cho có với thiên hạ hơn là má mặc đồ này. Má nhìn đời bằng đôi mắt riêng, đôi mắt của một con người chia sẻ và bảo bọc, dù người bảo bọc chẳng phải thân thuộc, họ hàng.

Kể từ khi con biết để nhớ thì hình ảnh má đi vào ký ức con là một bà già. Hình ảnh này cứ làm con ray rức. Trong con một nỗi buồn dâng lên vừa thương vừa giận. Không phải con giận má không xinh đẹp, hay chưng diện như má bạn bè con. Con không hề đem má so sánh với người khác. Má là má của con, là người sinh con ra và nuôi con khôn lớn. Là người đã đem hết cuộc đời hy sinh cho mái gia đình cơm no áo ấm. Là người phụ nữ với đôi tay gầy yếu nâng đở cho cả gia đình bên chồng và bên mình.

Con chỉ giận má sao có thể quên mình là một người phụ nữ. Có phải chăng khi đã có con, lo cho con, người phụ nữ quên đi mình cần phải làm đẹp cho chồng. Má ơi! Chưa bao giờ con thấy má trang điểm hay mặc quần áo sang trọng. Con chưa bao giờ thấy má đi song bước bên ba. Con chưa bao giờ thấy ba và má nắm tay nhau âu yếm. Chúng con càng lớn càng thấy má lẻ loi, cô độc. Nhất là con, con là con gái, con nhìn má như nhìn cuộc đời con mai này trưởng thành. Và như vậy con quay quắt với những tư tưởng không vui của một mái ấm gia đình. Má có biết như vậy hay không? Má có biết nhiều khi con nhìn má mà con muốn khóc một mình trong tuổi mới lớn. Má quá nhiều việc phải lo, phải làm, má tất bật trong công việc. Má không có thì giờ hay không hề nghĩ đến con gái mình đã đến tuổi dậy thì, đã nghĩ gì về má, về hôn nhân, gia đình và tình yêu. Má nhìn đứa con gái duy nhất của mình với đôi mắt đầy tự tin khi đi học xa nhà. Má chưa hề lo cho con học hành thua chị kém em. Má cũng không băn khoăn khi con thiếu thốn phải bươn chải hay dùng nghị lực để vượt qua. Má chỉ dặn con mỗi khi gặp mặt ”Khôn ba năm, dại một giờ. Con đừng làm má mang xấu với người ta”. Ôi chao! Hành trang con đi học xa nhà chỉ ngần ấy mà sao con thấy quá nặng. Niềm lo sợ duy nhất của má đã giết chết tuổi mộng mơ con gái của con. Đã làm con chai lì và dửng dưng với những tình cảm đầu đời. Con đã không  thể cho những người lầm lũi theo con một lời nói dịu dàng, một cái nhìn thông cảm. Con của má đã không hề có được một mối tình vắt vai trước khi bước vào cuộc sống hôn nhân. Để bây giờ nghĩ lại con thấy mình buồn cười, thấy mình thật thiệt thòi, vô vị trong thời con gái mộng mơ.

Đúng hay sai, tốt hay xấu con cũng không biết. Con chỉ biết từ trong vô hình nào đó con đã đi theo dấu chân của má cho đến hết cuộc đời. Từng bước, từng bước, bánh xe đời đưa đẩy con đã làm vợ, làm dâu, làm mẹ một cách tận tụỵ thủy chung. Má rước bà nội con từ quê về phụng dưỡng suốt hơn 40 năm trường. Một bà già gần 70 làm dâu phục vụ cho mẹ chồng tuổi đã 94. Một bà già ăn trầu ngoái làm dâu một bà già răng đều rưng rức nhai trầu xỉa thuốc. Cái hình ảnh bà nội dành ăn cau hơi già để dành cau non cho má vì má phải dùng ống ngoáy, bây giờ nghĩ lại con thấy mắt mình cay cay.

Còn con, con đã lần theo những lời má dặn để làm dâu cho mẹ chồng con hơn 30 năm. Suốt bao nhiêu năm chăm sóc, những lúc thay tả, lau rửa, chích thuốc, đút cơm, hay những lúc ngồi một bên trong phòng lọc máu con thấy  mình bất hiếu chưa lo cho

má được như thế này.  Những lúc oan ức hay gặp nhiều trắc trở, mệt mõi, con tưởng như mình ngã xuống không phương cứu chữa  thì hình ảnh má hiện về. Má cười trong đôi mắt cảm thông và khuyên con hãy cố gắng.  Má ơi! sự cực khổ hy sinh của con có thấm gì so với má. Một người đàn bà phục vụ mẹ chồng,vlo lắng cho em chồng, cháu chồng, con chồng. Và người đàn ông mình hết lòng thương yêu chăm sóc lại đi san sẻ tình yêu với đôi ba bà vợ. Chăn gối lạnh lùng, một lời giận dỗi cũng không, một lời than phiền không có, chịu đựng tình đời, một kiếp chồng chung.

Má ơi! Khi con đi dạy, mỗi lần má ghé thăm con. Má ngừng xe lam trước cửa nhà. Má bước xuống xe với cái giỏ xách xanh xanh trong đầy những trái cây trong vườn. Con mừng như ngày xưa má đi bốc hàng từ Sài Gòn về bán với đầy đủ thức ăn thành phố. Con đi dạy, lương có thể mua bằng mấy giỏ thức ăn như thế nhưng sao những thứ má đem ra cho con nó ngon quá đỗi. Đôi khi những trái bưởi má để dành cho con, da nó đã khô nhăm nhúm. Trái sầu riêng đã nứt ra, má lấy dây cột lại vì nó là trái sầu riêng tơ đầu mùa ngon lắm con à!. Má hiện ra trước cửa. Cái khăn rằn má đội lên đầu, một nửa hững hờ rơi xuống vai, mái tóc búi cao đơn sơ. Cái đơn sơ nhất vẫn là bộ đồ quen thuộc mỗi lần đi ra ngoài phố quận. Ôi! Má của con bao năm bất biến, để bây giờ tóc đã bạc màu cứ đến ngày giỗ má là con khóc vì xót xa, thương cảm.

Có phải má làm như vậy là đúng là tốt không hở má? Sao má không cho con một ký ức về một người mẹ trẻ trung, xinh xắn hạnh phúc. Cho con một niềm vui hoan lạc hơn là u buồn, chua xót. Má ơi! Trong cuộc đời má, có bao giờ má nghĩ đến những điều này không? Hay má vẫn cam chịu, nhịn nhục và câm nín. Đôi khi con giận dỗi với cái câm nín, nhịn nhục của má. Con thèm được thấy má nổi giận, la hét hay một lời phân trần. Má của con ơi! Sao đôi mắt má thật buồn, đôi môi như níu lại những lời muốn nói.

Má có thật yêu thương ba không? Má có thật tha thứ và bằng lòng với những lúc ba cận kề một người phụ nữ khác trẻ trung không phải là má? Khi con biết yêu, có chồng, có con, con thương má thật nhiều. Con muốn ôm má để chia sẻ và an ủi. Nhưng đôi mắt má bình thản, cuộc sống bình lặng, vẫn chăm sóc tận tuỵ cho ba. Vẫn yêu thương các đứa em khác mẹ của con tận tình. Vẫn nhìn và chăm sóc chúng nó chu đáo chẳng khác con đẻ. Con thật thua cuộc, đầu hàng và xôn xao những ý tưởng về cha mình là đúng hay sai.

 Có một lúc nào đó con lại có ý nghĩ là má hận ba con nên không thèm chăm sóc lấy mình. Má muốn nói là đời má đã lỡ không còn gì vấn vương ham muốn. Nhưng con cũng thất bại vì thấy má thật tình lo lắng cho ba, chăm sóc ba hết lòng còn hơn một người phụ nữ bình thường được chồng yêu quý. Má ơí! Má là một người phụ nữ phi thường mà con hết lòng khâm phục. Trái tim má như hoa sen ấm áp, hương sen tỏa ra thơm ngát, dịu dàng. Người mẹ nhà quê xấu xí nghèo nàn của con là một bến bờ yên bình cho những con tim thiếu thốn tình thương trú ngụ.

 Các em con, những đứa em cùng cha khác mẹ cũng từ má mà xích lại gần và yêu thương nhau hơn. Chúng con không được má dạy về sự phân biệt hay ghét bỏ người dì ghẻ mà lại được má dạy cho là cùng dòng máu hãy bảo bọc yêu thương nhau. Cái má bỏ ra nhiều quá, bao la quá, cho nên khi má ra đi ba thấy mình hụt hẩng như mất đi một phần đời. Có những lúc chiều xuống, ba ngồi trước thềm nhìn mông lung. Đôi mắt ba đầy muộn phiền và nhung nhớ. Đôi mắt đó, chúng con không tìm thấy khi những người vợ lẽ đã bỏ ba ra đi trước má. Có lẽ ba đã hiểu được giá trị đích thật của hai chữ yêu thương và hy sinh mà má đã trao ra.

Cuối tuần là ngày giỗ má. Lần giỗ thứ 24 mà chúng con tưởng niệm. Con lại ngồi viết vẩn vơ về một đấng sinh thành. Thú thiệt, đến bây giờ, tóc đã pha sương mà con vẫn hoài đặt cho mình một câu hỏi:

-Má ơi! Má có yêu ba con không? Tình yêu má to lớn như thế nào để có thể bao dung như thế?

Má ơi! Con nhớ và thương má biết bao nhiêu.

Nguyện Má an bình nơi cõi Phật hay có một đời sống mới đẹp tươi, hạnh phúc trong kiếp tái sinh.


Con gái của má.

Nguyễn Thị Thêm

18/4/13

Thursday, April 18, 2013

Bút ký: BƯỚNG BỈNH - ĐNMT


Bܧng bÌnh

 “Mâm mâm”, cứ mở miệng ăn một muỗng nhỏ nuôi bé lại đứng dậy chập chững đi.  Rồi trở lại “mâm mâm”… Bà giữ bé lại để ngồi trên ghế, bé vùng vẫy mở to miệng, mắt nhắm nghiền mà thét lên, nước mắt đầm đìa.
     Bà dịu dàng vỗ, bé vừa khóc vừa tuột xuống ghế, vội giữ bé ngồi lại nghiêm mặt bà dạy “Ngân phải ngoan Năm thương…”, thế là bé tiếp tục la khóc đến đỏ cả mặt.  Nhìn xem cái bướng bỉnh bà vẫn muốn xem bé lì tới mức nào.  Bé có nhìn thấy bà đâu, cứ nhắm mắt hả to miệng khóc không cần biết gì nữa.  Bé cố ho và ọi để hù bà.  Đưa tay lên dọa bé, thế là bé ngừng ụa để khóc.  Cứ thế tiếng hước vì tức tối hòa tiếng khóc nhiều hơn.  Những cái răng sữa lởm chởm đó đây vài cái trên  2 hàng nứu, nhất là 2 cái răng nanh lại mọc ra trước tiên cứ nhìn như là bé bị sún răng vậy.  Đây là lần đầu tiên thấy bé khóc la như thế. 
     Lẳng lặng đứng dậy bà ẳm bé vào nhà tắm.  “Nhìn kìa sao bé Ngân xấu quá vậy?”  Mở mắt nhìn rồi lại tiếp tục khóc và hước. 
“Hú… hà”  bà lên tiếng đùa.
 Tiếng cười hòa lẫn tiếng khóc. 
 Bà thổi vào lưng bé đánh chụt.  Chỉ còn tiếng hước hòa lẫn tiếng cười dòn.  Nhìn gương mặt cười tươi còn đọng đầy nước mắt hòa lẫn những tiếng hước lớn, ba cái răng hàm dưới khoe sắc trắng mà thấy thương làm sao.  Mở nước rửa mặt và tay cho bé, bà vừa hú hà với bé.  Chồm vào vòi nước chìa tay cho bà rửa bé nhoẻn miệng cười nắc nẻ dù tiếng hước vẫn còn làm thân mình bé lay động.  Choàng tay ôm  và úp mặt vào vai bà cười nho nhỏ, bà cháu trở ra phòng khách.
     Chừ trở lại chiếc ghế nhỏ, bé ngoan ngoãn tự há miệng và “ùm” khi bà đưa muỗng đến mặc dù tiếng hước vẫn cắt quảng tiếng cười. 
Đúng là em bé, khóc đó cười đó.  Ngây thơ luôn rạng rỡ tiếng cười.  Dù chỉ tròn một tuổi, vừa bập bẹ nói, chập chững đi, nhưng lại có lúc ngang bướng thế nầy, người nóng tánh khó chìu đưc.
    


Ảnh minh họa
    Mỗi ngày bà Năm đón bé từ nhà ngoại lúc đi làm về.  Cứ nhìn thấy bà mở cửa bước vào là vừa bò, vừa chập chửng bước, bé ra cửa chờ bà ẳm qua nhà cách đó mấy căn.  Bé có vẻ vui với cái không khí yên tĩnh hơn bên ngoại thì phải.  Trong lúc bà Năm ngã lưng cho đỡ mõi thì bé dọn dẹp đồ chơi, hễ bà ra bếp hay sang phòng khác thì bé lại ngừng chơi đi tìm.  Tiếng xe ngoài sân vừa dừng lại bé ngừng tay nghe ngóng, cánh cửa nhà bếp vừa động là bé đã vội vả ra đón ông Năm vào.  Phải được ẳm một chút thì bé mới chịu chơi tiếp…. Tắm, ăn và bú bé ngủ rồi thức dậy chơi.  Gần đến giờ ba mẹ đến đón bé lại nhớ đi tìm vớ giày ê a kêu mang vào rồi chỉ tay ra cửa…
     Tiếng cửa vừa động bé đã quay phắt người nhìn ra cửa, vừa thấy mặt ba mẹ là ánh mắt nụ cười đã ngời sáng.  Ngoan ngoãn bé mặc áo lạnh, đội nón ôm chặt mẹ đòi về.  Khoanh tay “ạ”, hôn, bàn tay nhỏ xíu ngúc ngoắc chào ông bà vui vẻ ra về. 
Thỉnh thoảng tiếng chuông điện thoại lại reng:  “… bé Ngân lấy giày đòi mang rồi chỉ tay ra cửa “Năm, năm”….
“Nụ cười nhẹ nở trên môi,
  Thương yêu vời vợi cái nôi dạt dào.”
                                                                                                                                       
                                             ĐNMT-5/18.04.2013


Saturday, April 6, 2013

Bút Ký: ỐNG THỤT - Thêm

 photo ONGTHUT_zpsc3122d22.jpg
Chị Email gửi cho tôi cái hình này và ghi chú:”Dụng cụ chiến tranh”
Nhìn cái ống thụt , chùm cò ke và lời ghi chú của chị, tôi cứ nhớ lại và cười. Chị lớn hơn tôi vài tuổi, cùng ở chung xóm và  chơi thân với nhau. Má tôi với má chị là bạn thân từ thuở thiếu thời, nên tôi hay tới nhà chị chơi, đôi khi ở lại ăn cơm. Còn chị lúc nào cũng che chở coi tôi như một đứa em. Tôi nhớ ngay ngày xưa chị là dân quậy có hạng trong xóm. Chị quậy đâu từ hồi còn nhỏ xíu. Bởi lẽ nhà chị toàn là đực rựa. Chị là hoa lạc giữa rừng gươm. Thét rồi hoa cũng có gai và chị quậy chẳng thua gì mấy  ông anh trời đánh trong  nhà chị.
-“Ba má tao mê con gái lắm, cụ thể là để tao phụ má đi chợ, giặc đồ và nấu cám heo”. Chị nói như vậy và cười cười chỉ đống quần áo hôi rình của mấy ông anh.
Hồi nhỏ, không hiểu sao hai ông bà lại bắt chị ăn mặc y như  con trai.  Chị bị húi cua, mặc quần sọt, áo sơ mi. Đến khi chị biết và thèm làm con gái thì ông già  mới chịu hớt tóc bum bê cho chị. Mà cái số chị cũng tức cười. Vừa để được tóc hơi dài ra vẽ con gái thì đầu chị có chí.Thế là ba má chị cương quyết bắt chị cạo trọc đầu để diệt chí.
Chị kể hôm ấy chị khóc bu lu bù loa, vùng vằng không chịu. Má chị phải hứa cho chị đi ra chợ quận một chuyến, còn ông anh cả thì hứa cho chị cây viết có gắn cái ngòi mới tinh. Ông già chị cầm cái tông đơ nhìn chị mặt nghiêm thấy sợ. Từng lọn tóc rớt xuống đất  tiếc ơi là tiếc, chị rủa thầm mấy con chí mắc dịch, hại chị tiêu tùng một mái tóc xanh, dài vừa đủ nắm lại để cột dây thun.

Chị làm trưởng lớp và thường được cô giáo cho lên hô chào cờ và bắt giọng hát quốc ca. Hôm ấy tới phiên lớp chị chào cờ, chị bước lên phía trước đầy tự tin. Hai cái thằng kéo cờ nhìn chị cười rũ rượi.Chị quay mặt lại lườm tụi nó, và nhìn xuống dưới. Không chỉ mấy đứa học trò cười  mà cả mấy thầy cô cũng cố nén tiếng cười bật ra ngoài.
Chị đứng thật nghiêm. Dõng dạc hô lớn:
-Nghỉ, Nghiêm, Chào cờ…Chào.  Này công dân ơi….
Ở dưới có tiếng cười xen lẫn tiếng hát quốc ca.
Mà chị tức cười thiệt, không giống ai,cái đầu trọc lóc, mặc đồ con trai quần sọt, áo sơ mi. Úi trời ơi! chị là cái gì đây. Không trai, không gái, không phải thầy chùa.
Vào lớp, chị nhìn mấy đứa một lượt bằng hai con mắt đầy thách thức, nhưng tới giờ ra chơi, cả bọn con trai lêu lêu chọc chị.Chị rượt tụi nó chạy vòng vòng quanh sân trường. Cả tuần tụi nó cứ thấy chị đi ngang là hùa nhau hát.:

Cái đầu trọc lóc như cái bình vội.
Mẹ ngồi mẹ ỉa, mẹ bôi lên đầu.

Lốc cốc gỏ đầu cái boong.
Hỏi sư trọc lóc là con hay thằng.

Chị ức lắm và vũ khí chiến đấu xuất hiện:” Cái Ống thụt”.
Ở nhà quê thì dễ thôi, cưa hai mắt trúc, một cây đủa tre thì có thể làm một cái ống thụt dã chiến. cò ke thì đầy ngoài rừng hoang gần nhà. Chị cầm cái ống thụt nhìn tôi cười hả hê. Ngày mai tụi thằng Vấn biết tay tao.
Có nhìn chị cái đầu trọc lóc, bận đồ con trai cầm ống thụt rượt theo tụi nó bắn bốp bốp mới thấy tức cười.


Đâu phải bắn là mau và dễ đâu. Trái cò ke phải đưa vào lỗ ống và trở cán ống thụt đập cho nó lọt hẳn vào trong. Xong mới đút đầu đủa vào thụt mạnh. Không khí bị sức ép sẽ tống trái cò ke ra ngoài. Đôi khi trúng cũng đau lắm nhưng nhóm quỷ học trò nhà quê, mấy cái đau đó chẳng nhằm nhò gì. Trái cò ke mà thụt hết thì vò giấy làm đạn cũng bắn được như thường. Nhưng nó không mạnh và nổ lớn như trái cò ke, nó kêu phịt phịt.

Có một lần chị mãi rượt chơi để thụt, chẳng để ý xung quanh, thụt thế nào trúng ngay ông thầy giáo già đang cởi xe đạp trờ tới. Ổng  giựt cái ống thụt cốc lên đầu chị mấy cái. Chị nhảy tưng tưng, vừa la vừa vò cái đầu trọc lóc.
Tụi nhóc tì hay vào rừng hái cò ke để chơi ống thụt, luôn thể hái sim rừng, để ăn. Đứa nào đứa nấy cái lưỡi tím vắt thấy mà ghê. Mấy đứa len lõi trong rừng chán, rũ nhau đi lượm củi khô. Mỗi đứa è ạch vác về một bó củi cột lại bằng dây xanh bứt trong rừng. Đôi khi còn hái được nấm, lượm được trứng chim hay nhổ dây xuân xâm về cho má. Dây xuân xâm vò xong lọc lấy nước. Khi đặc lại ăn với đường mát lòng mát ruột. Trẻ con không biết sợ nên cứ rũ nhau vô rừng. Có bửa bị kêu về ăn đòn sưng cả mông. Vì nghe đâu thỉnh thoảng ông ba mươi cũng hay mò về làng bắt heo của mấy người trong xóm. Mỗi khi ông ba mươi về, là cả làng được báo động, lấy nồi, xoong, chảo ra đánh vang cả xóm. Có lần ổng về vào chuồng heo của ông Chí đầu xóm. Bị cả làng phát hiện, ổng thả lại con heo và chạy vô rừng. Hôm đó ông Chí làm thịt heo để bán với giá rẽ .
 Có một lần chị chơi đánh trận với mấy đứa con trai. Đụng trân xáp lá cà, chị bị thằng vấn bắt được, đè xuống, lấy cây súng gỗ dí vào mặt chị hô lớn:
-                    Đầu hàng không? Mày không đầu hàng tao bắn.
Và nó kéo cần, bật sợi dây thun ra. Chị la lên một tiến” Á” hải hùng, máu từ môi tuôn ra đỏ lòm cả miệng. Thì ra bởi áp sát quá, môi chị bị kẹp vào hai đầu miếng gỗ dập vào nhau.
Thằng Vấn sợ quá vừa khóc vừa phân bua. Còn chị ôm cái miệng đầy máu khóc chạy về nhà mét má. Kết cuộc thằng Vấn bị ông già nó dét cho một trận, còn chị bị cái sẹo ở môi .

Chị là vậy, con gái nhưng tánh tình con trai. Bậm trợn không thua ai. Chơi kéo co hay chơi rồng rắn là chị đứng đầu. Má tôi nhìn chị hay nói là mụ bà nắn lộn, chị phải là con trai mới đúng.
Ba má tôi dọn nhà đi về quê nội, tôi cũng xa chị từ đó. Ngày tôi đi, chị ra tiển, nắm tay tôi chị ngân ngấn nước mắt. Bấy giờ chị đã lớn, có thể phụ má chị việc nhà, chị bớt chơi hoang hơn, ra vẽ thuần thục. Những ngày thơ ấu đã qua rồi, sau này hỏi thăm, tôi nghe tin chị lớn lên lấy chồng là lính và theo chồng đi xa. Một dịp tình cờ tôi bắt được tin chị. Chị đã có con và sắp có cháu nội. Nghe tôi nhắc chuyện xưa, chị cười giòn tan trong phone.
  Hôm nay nhận được Email  và cái hình ống thụt chị gửi tới. Tôi lại trở về những ngày xa xưa, một thời thơ dại , vô tư ,bé xíu nơi quê nhà. Còn chị, tôi nghĩ là chị đang cười, cái cười sảng khoái khi nhớ tới mình, con bé đầu trọc lóc, cầm ống thụt rượt tụi cho trai chạy té khói ở sân trường.

Thêm
18/03/13